Van 16 februari t/m 24 september is in het Nederlands Zilvermuseum de tentoonstelling ‘Lot uit de Loterij’ te zien. Loterijen waren een vorm van crowdfunding avant la lettre in de 16e en 17e eeuw.

Van ramp naar kans
Aanleiding voor een loterij was altijd een ramp. Denk aan een grote brand, verwoesting door plunderaars of het regelen van een opvangplek voor wezen, zieken, ouderen of armen. Arm en rijk konden deelnemen. En wie houdt er nou niet van de kans om te winnen? Misschien vervult het de wens voor een beter leven of het verlangen naar iets wat je anders niet zou kunnen kopen. Tegelijk help je het goede doel. Of staat het goede doel boven het persoonlijk gewin? In de 15e eeuw ontstaan in de Nederlanden en Italië ongeveer tegelijkertijd loterijen, met zilver als hoofdprijs.

En de hoofdprijs is…
Aan zilversmeden werd gevraagd prijzen aan te leveren. Dit zijn vaak gebruiksvoorwerpen, van zoutvaten tot zilveren lepels of mooie schalen voor op tafel. Een bekende schilder maakte een prent van de ramp en de prijzen, zodat van heinde en verre mensen in de verleiding werden gebracht om mee te doen. Verkopers van loten trekken door heel Europa om loten te verkopen. Zij brachten later ook de winnaars hun prijs, net als beroemde TV-sterren dat nu doen!

Allemaal winnaars
Eigenlijk is er sindsdien niet veel veranderd. We zamelen nog steeds geld in voor goede doelen en prijzen moeten tot de verbeelding spreken. In de expositie ontdekt de bezoeker de bijzondere verhalen van toen, vertelt vanuit verschillende perspectieven met 16e en 17e eeuws zilver uit de Nederlanden.

Fotografie: Carla Leijen
www.zilvermuseum.com