In de nieuwe tentoonstelling ‘Please Touch’ stelt het Nederlands Zilvermuseum een eeuwenoude museumregel op scherp: ‘Niet aanraken’. Waar musea tegenwoordig bijna al hun objecten beschermen achter glas, nodigt ‘Please Touch’ bezoekers uit om in sommige gevallen de werken aan te raken. Te zien vanaf 30 oktober.
Conserveren versus beleven
Zilveren voorwerpen zijn kwetsbaar: vingerafdrukken kunnen blijvende schade aanrichten en luchtverontreiniging zorgt ervoor dat zilver zwart uitslaat. Toch zijn juist deze objecten ooit gemaakt om gebruikt te worden. Pronkstukken gingen van hand tot hand op feestelijke diners, religieuze voorwerpen werden aangeraakt in de hoop op genezing. Gebruik liet sporen na: tastbare herinneringen aan menselijke interactie.
‘Please Touch’ werpt een kritisch licht op het conserverende karakter van musea en stelt vragen over de verhouding tussen aanraking, beleving en betekenis. Aanraking is een natuurlijk basisbehoefte, een baby leert al vanaf de geboorte op zijn zintuigen te vertrouwen voor voeding en ontwikkeling. Het voelen kan herinneringen losmaken of de geest naar andere tijden doen reizen.
Wat aanraking met je doet
De tentoonstelling laat bezoekers letterlijk en figuurlijk stilstaan bij wat verloren gaat als aanraking ontbreekt. Hoe zwaar is een zilveren schaal? Hoe voelt het oppervlak van een eeuwenoude kelk?
Naast originele voorwerpen uit de eigen collectie en van andere musea, toont het museum speciaal vervaardigde replica’s en nieuwe kunstwerken, bijvoorbeeld van de smeden Maja Houtman en Thalen & Thalen. Enkele daarvan zijn specifiek bedoeld om aan te raken, dit draagt bij aan de waarde of beleving van het object. Ook zijn er unieke objecten die door de tijd heen veranderingen hebben ondergaan door aanraking van mensen, water, vuur of grond.
Bezoekers worden uitgenodigd om mee te denken over het effect en nut van zintuigelijk contact in het museum voor de persoonlijke beleving.
De tentoonstelling is vanaf 30 oktober 2025 t/m 13 september 2026 te bezoeken in het Nederlands Zilvermuseum in Schoonhoven.
Foto: “HEILIG HART” (der Zilversmeden), 1990, Jan Matthesius
De in 1990 opgerichte Stichting Zilver In Beweging zette vastgelopen vormgevingsideeën over grootzilver en de bewerking van zilver in beweging. Dat inspireerde Jan. De bezoeker kan uit het bakje in het midden wat fijn zilverpoeder pakken en aan te brengen. Zo raakt het rode hart langzaam verzilverd. Foto: Stephan Tellier
