Op de beursvloer van JCK in Las Vegas en VicenzaOro in Italië viel het mij steeds weer op: diamant is nog altijd emotie, maar de toon is veranderd. Waar vroeger de glans van natuurlijke diamant vanzelf sprak, hangt er nu spanning in de lucht. Consumenten stellen meer vragen. Prijzen staan onder druk. En synthetische diamanten hebben razendsnel terrein gewonnen.

Door: Esther Ligthart 
Dit artikel is verschenen in vakblad Edelmetaal oktober 2025 © Federatie Goud en Zilver

Tussen de stands, presentaties en gesprekken klinkt steeds dezelfde vraag: hoe houden we de waarde en betekenis van natuurlijke diamant levend? In dit artikel onderzoeken we hoe natuurlijke diamant zich opnieuw kan positioneren in een markt die snel verandert door de opkomst van synthetische alternatieven. We brengen de belangrijkste cijfers en analyses samen met inzichten van visionairs, diamantairs en experts in marketing en traceerbaarheid. Van het Luanda Accord tot blockchain-oplossingen en de stem van een Nederlandse speler: dit stuk laat zien hoe schaarste, herkomst en verhaal natuurlijke diamant relevant en waardevol houden.

Volgens McKinsey & Company (2024) daalde de waarde van ruwe natuurlijke diamant na de pandemiepiek tot meerjarige dieptepunten. Tegelijkertijd groeide de markt voor lab-grown diamonds (LGD) explosief: in de Verenigde Staten bestond in 2023 al 46% van de verkochte verlovingsdiamanten uit synthetische stenen, tegenover slechts 12% in 2019. In dit artikel gebruik ik de termen lab-grown, LGD en synthetisch door elkaar. Ze verwijzen allemaal naar diamanten die in een fabriek worden gemaakt, in tegenstelling tot natuurlijke diamanten die miljoenen jaren onder de aarde zijn ontstaan. Waar LGD in 2018 nog ongeveer 20% goedkoper was dan natural, is dat prijsverschil vandaag opgelopen tot wel 80%.

LGD is here to stay
Trendwatcher Paola De Luca vatte het kernachtig samen tijdens VicenzaOro: “LGD is here to stay”. Door technologische vooruitgang worden de productiekosten alleen maar lager en de volumes hoger. Voor consumenten in markten als de VS, China en India, waar prijsbewustzijn groot is, zijn LGD’s inmiddels een aantrekkelijk alternatief.
Het CIBJO Special Report (Sheintal & Chalain, 2025) benadrukt dat de industrie fouten heeft gemaakt door ervan uit te gaan dat de consument vanzelf het onderscheid tussen natural en synthetisch zou begrijpen. De beslissing in 2010 om termen als laboratory-grown en synthetic als synoniemen te accepteren, leidde tot verwarring en gaf synthetische producenten marketingruimte. Zoals het rapport stelt: “Laboratory-grown is een eufemisme: synthetische diamanten worden in fabrieken gemaakt.”

De conclusie is helder: natuurlijke diamant kan niet vertrouwen op traditie alleen. De sector moet een nieuw verhaal leren vertellen – één dat schaarste, herkomst en emotionele waarde weer centraal zet.

“Elke natuurlijke diamant die wij verkopen is een wonder van de natuur. Het verhaal raakt mensen op een emotioneel niveau – een gevoel dat je niet kunt nabootsen met technologie.” – Mike Asscher, President Royal Asscher

Wat maakt natuurlijke diamant uniek?
Een natuurlijke diamant is het resultaat van een geologisch proces dat miljoenen jaren geleden begon, diep in de aarde onder enorme hitte en druk. Elke steen is een onherhaalbaar product van tijd en natuur. Juist die oorsprong verleent natuurlijke diamant haar status als symbool van zeldzaamheid en eeuwigheid.

Toch heeft de sector het onderscheid te lang als vanzelfsprekend beschouwd. Volgens Paola De Luca (VicenzaOro 2025) heeft natuurlijke diamant daardoor marktaandeel verloren: “De natuurlijke diamantindustrie én de juweliers hebben een fout gemaakt door ervan uit te gaan dat de consument ‘het wel weet’. LGD heeft onterecht de claim kunnen leggen dat het een duurzamer alternatief is. Dit is volgens mij pertinent niet waar.” Het nieuwe narratief moet gaan over ‘preciousness’: de kostbaarheid van natuurlijke diamant, niet alleen in geld, maar in tijd, uniciteit en menselijke betekenis. Daarbij kan upcycling en recycling van diamanten een rol spelen. Jongere generaties waarderen maatwerk en hergebruik, wat natuurlijke diamant een hedendaagse relevantie kan geven.
Het CIBJO-rapport (september 2025) adviseert dat de taal opnieuw gedefinieerd moet worden. De 4C’s zouden volgens het CIBJO alleen nog gebruikt moeten worden voor natuurlijke diamant. Voor synthetisch zou een eigen systeem ontwikkeld moeten worden.

Vertrouwen bouwen met traceerbaarheid
“Waar komt mijn diamant vandaan?” Het is een van de lastigste vragen aan de toonbank. Consumenten kennen het begrip bloeddiamant, maar weten vaak niet dat de handel inmiddels zwaar gereguleerd is. Toch blijft het een gevoelig onderwerp. Voor Nederlandse juweliers en goudsmeden is dit hét moment om zich voor te bereiden op een toekomst waarin transparantie geen optie meer is, maar een vereiste.

Steeds vaker wordt daarom gewerkt aan systemen die de herkomst van diamanten zichtbaar maken. Dat noemen we traceerbaarheid: de reis van een diamant van mijn tot eindconsument volledig vastleggen en controleerbaar maken. Elke schakel – van producent en slijper tot groothandel en retailer – voegt informatie toe: herkomst, bewerking en omstandigheden.

Een concreet voorbeeld komt uit België, waar iTraceiT een systeem ontwikkelde dat blockchain en QR-codes gebruikt om die reis zichtbaar te maken. Producenten uploaden data en beeldmateriaal. Elke volgende partij voegt zijn deel toe en vergrendelt dit op de blockchain. Aan het eind kan de consument met een QR-code het hele verhaal van zijn steen volgen. CEO Frederik Degryse benadrukt daarbij: “Traceability moet méér zijn dan data. Het zijn de verhalen die je ermee kunt vertellen. Zelfs als niet 100% van de informatie beschikbaar is, communiceert het systeem eerlijk: ‘90% herleidbaar, 10% onbekend.’ Juist dat vergroot vertrouwen.”

Tijdens JCK Las Vegas kondigde iTraceiT nieuwe samenwerkingen aan met producenten in Angola en Botswana. Deze landen benadrukken steeds vaker dat diamant niet alleen een luxeproduct is, maar ook banen en infrastructuur financiert. Traceerbaarheid maakt dat verhaal bruikbaar in de winkel. Ook in Nederland werkt het bedrijf samen met juweliers die voorbereid willen zijn op aankomende regels zoals de CSRD en het Digital Product Passport.

Wat betekent dit voor de Nederlandse juwelier? Traceerbaarheid is méér dan een technische oplossing. Het helpt reputatieschade voorkomen, maakt storytelling geloofwaardig en bereidt bedrijven voor op strengere eisen die eraan komen.

Wat is traceerbaarheid?
● Herkomst: waar komt de steen vandaan?
● Data: welke stappen en spelers waren betrokken?
● Verhaal: hoe draagt de diamant bij aan banen, gemeenschappen en duurzaamheid?

Traceerbaarheid uitgelegd
● Blockchain: een digitaal register waarin elke stap in de reis van een diamant wordt vastgelegd. De gegevens worden in informatieblokken aan elkaar geregen (geblockchaind), waardoor ze niet achteraf aangepast kunnen worden. Dit garandeert betrouwbaarheid en maakt het mogelijk om de volledige keten transparant te tonen.
● CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive): Europese regelgeving die bedrijven verplicht uitgebreid te rapporteren over hun sociale en milieu-impact. Grote bedrijven moeten dit al doen; kleinere schakels in de keten krijgen er indirect mee te maken, omdat merken en leveranciers data nodig hebben voor hun rapportages.
● DPP (Digital Product Passport): een digitaal paspoort dat straks verplicht wordt voor veel producten in Europa. Het bevat informatie over herkomst, materialen en duurzaamheid. Voor juwelen betekent dit dat consumenten via een QR-code of digitaal certificaat kunnen zien waar een diamant vandaan komt en hoe hij is verwerkt.
● Parcel-traceability: niet elke kleine diamant is individueel te traceren. Daarom wordt vaak gewerkt met “parcels” (partijen stenen). iTraceiT kan de herkomst en route van zo’n partij vastleggen, zodat juweliers toch een eerlijk verhaal kunnen vertellen, bijvoorbeeld: 90% herleidbaar, 10% onbekend.

Marketing in twee lagen: eerst raken, dan verdiepen
Volgens diamant- en marketingexpert Avi Kravitz ligt de kracht van diamantverkoop op twee niveaus. Aan de ene kant zijn er de categoriecampagnes van organisaties als de Natural Diamond Council en De Beers. Die leggen uit dat diamant banen creëert, gemeenschappen ondersteunt en een positieve impact kan hebben. Zulke campagnes zijn nodig om de hele categorie te legitimeren en vertrouwen te scheppen bij consumenten.
Aan de andere kant is er de praktijk op de winkelvloer. Daar kiest de consument niet voor een steen vanwege een rapport of een maatschappelijk argument, maar omdat hij of zij verliefd wordt op het sieraad zelf: het design, de allure, de manier waarop het gedragen aanvoelt. Pas daarna komt de verdieping – de herkomst van de steen, de zekerheid van traceerbaarheid, en het verhaal dat erbij hoort. Kravitz verwoordt het kernachtig: “Het ontwerp en de aantrekkingskracht verkopen het sieraad. Het verhaal over oorsprong en betekenis is een sterk tweede deel – maar nooit de eerste trigger.”
Voor de Nederlandse juwelier betekent dit dat het gesprek bij de toonbank altijd in twee stappen verloopt: eerst verlangen wekken met schoonheid en vakmanschap, daarna vertrouwen geven met verhaal en bewijs.

“Het gesprek bij de toonbank moet in twee stappen verlopen: eerst verlangen wekken met schoonheid en vakmanschap, daarna vertrouwen geven met verhaal en bewijs”

Consumententrends die het verkoopgesprek verdiepen
Volgens Trendvision (Trendforecasting, VicenzaOro-September 2025) sluiten actuele consumententrends nauw aan bij dit idee: eerst raken met design en emotie, daarna verdiepen met het verhaal achter de steen.

● Tennisarmbanden en stacking maken diamant speelser en toegankelijker voor een jonger publiek.
● Chunky kettingen en brede ringen geven een eigentijds, expressief gezicht aan diamant.
● Symbolische en ‘lucky charm’ jewelry verbinden emoties en persoonlijke betekenis aan het sieraad, juist in onrustige tijden.

Voor Nederlandse juweliers zijn trends meer dan inspiratie voor de collectie. Ze bieden ook een kans om het verkoopgesprek anders te voeren. Een tennisarmband kan de klant in eerste instantie verleiden door zijn elegante uitstraling, maar het verhaal over zeldzaamheid of traceerbaarheid geeft de aankoop extra diepte. Zo groeien trends uit tot krachtige tools om de consument niet alleen te raken, maar ook te overtuigen.

Strategie vooruit: zo blijft natuurlijke diamant wél relevant
Uit rapporten van McKinsey (2024) en CIBJO (2025) komt een reeks strategische routes naar voren:
● Benadruk schaarste en herkomst – de jaarlijkse productie van natuurlijke ruwe diamanten daalde van >175 mln ct in 2006 naar 121 mln ct in 2023 (McKinsey, 2024). Dat betekent minder aanbod en dus meer druk om waarde via herkomst en zeldzaamheid te onderbouwen.
● Erken LGD, maar positioneer anders – natural = zeldzaam en erfstuk; LGD = mode en toegankelijkheid.
● Omarm upcycling en recycled diamonds – sluit aan bij jongere generaties.
● Investeer in traceerbaarheid en storytelling – blockchain en QR als bewijs én verhaal.
● Zet ESG (Environmental, Social, and Governance) en compliance (de naleving van alle wet- en regelgeving in een organisatie) centraal – voorbereid zijn op CSRD en DPP.
● Train verkoopteams – van 4C’s naar ‘verliefd → verdiepen’.

Europese regelgeving
De Europese regelgeving gaat in de komende jaren verder. Denk aan de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die bedrijven verplicht uitgebreid te rapporteren over hun sociale en milieu-impact. Of aan het Digital Product Passport (DPP), dat elk product een digitaal paspoort moet geven met informatie over materialen, herkomst en circulariteit. Voor de juwelenbranche betekent dit dat traceerbaarheid niet alleen een concurrentievoordeel is, maar straks ook een harde voorwaarde.

Luanda Accord in het kort
In juni 2025 tekenden diamantproducerende landen en de Natural Diamond Council het Luanda Accord. Voor het eerst reserveren landen structureel 1% van de jaarlijkse opbrengsten uit ruwe diamant voor wereldwijde generieke marketing. Het doel: één krachtig, gezamenlijk verhaal vertellen over de waarde, zeldzaamheid en maatschappelijke betekenis van natuurlijke diamant (NDC, 2025).

Slot: het verhaal maakt het verschil
Synthetische diamanten zullen hun plek behouden als modekeuze of betaalbaar alternatief. Maar natuurlijke diamant blijft het symbool van tijd, geologie, luxe en gemeenschap. Het is aan de industrie – van producent tot Nederlandse juwelier – om dat verhaal consequent te vertellen. Want stenen kunnen misschien op elkaar lijken, maar hun verhalen maken een wereld van verschil.

“Meer dan 11 miljoen mensen wereldwijd zijn afhankelijk van natuurlijke diamant. Waar synthetische diamant uit de fabriek komt, draagt natuurlijk diamant miljoenen jaren natuur én miljoenen levens mee.” – Karen Rentmeesters, CEO- Antwerp World Diamond Centre (AWDC)