Waar is het horloge van oma eigenlijk gebleven? Deze vraag geeft meteen aan waarom Arjan Barnard zijn boek Meer dan 100 Gouden dameshorloges schreef. Kijk eens naar oude foto’s en let op wat de dames om hun pols dragen. Waar zijn die horloges gebleven? Zijn ze er nog of zijn ze voor de waarde van het sloopgoud ingeleverd? Arjan presenteert in zijn derde boek een overzicht van 100 jaar vormgeving en techniek van vaak ondergewaardeerde dameshorloges.

Een boek over gouden dameshorloges, waarom dit onderwerp? “Al jaren is de prijs van goud extreem hoog”, vertelt Arjan. “Je kunt zelfs bijna zeggen dat die hoge prijs nu normaal is. Het gevolg van deze hoge prijs is dat veel mensen gouden sieraden die ze niet meer dragen inleveren. In mijn bedrijf ruilden we geregeld ook gouden horloges in, die vervolgens snel gesloopt werden en doorverkocht aan smelterijen.”

Eerbetoon
“Soms waren daar eigenlijk wel mooi vormgegeven modellen bij. Het gemak waarmee horloges van ouders en grootouders werden ingeleverd omdat kinderen en kleinkinderen er geen belang bij hebben, stemde tot nadenken. Deze horloges waren vaak de trots van de overleden draagsters. Vooral als je de personen hebt gekend van wie de horloges waren denk je wel eens: oma zou het niet leuk gevonden hebben dat daar zo gemakkelijk afscheid van werd genomen. Noem het eerbetoon aan, of toch interesse in, een verdwijnend erfgoed. Je kunt dit vergelijken met de mode van het dragen van hoeden, ook een verdwenen gewoonte uit de jaren zestig en zeventig. De belangstelling was gewekt voor iets waar niemand meer naar omkijkt, los van de goudwaarde.”

Trends en techniekveranderingen
“En dus ga je dan beter opletten, niet alle modellen zo maar slopen, maar kijken of je er een lijn kunt vinden in de ontwikkeling van de gouden damesmodellen. Plotseling zie je trends en techniekveranderingen. Zoals het remontoir horloge (een klein model zakhorloge) dat later met een klembeugel en rekband als polsmodel gedragen werd. Net voor de oorlog waren er fraaie rechthoekige en tonneau modellen, eerst nog met cylindergang maar later ook met ankergang. In de jaren vijftig, toen de naoorlogse productie voorzichtig weer op gang kwam, kwamen de hele kleine ronde en ovale modellen zeer in trek. Zeker van de modellen met de cordon banden, gemaakt van rond koord, zijn exclusieve gouden ontwerpen gemaakt. Tientallen groothandels en merknamen verschenen met diverse modellen, met soms ook fantasieloze kasten. Maar ook extravagante modellen van onbekende merken verschenen op de markt.”

Overzicht
In het boek komen naast enkele horloges van de bekende merken Patek Philippe, Rolex, Cartier en Omega veel voorbeelden voor die iedereen nog van oma zou kunnen herkennen, de Prisma’s, Pontiac’s, Remova’s en vele andere merken. Vanaf de kleine damesmodellen tot de horloges met een vaste gouden band. Met mechanische uurwerken overlopend naar kwarts met batterij wordt een overzicht gegeven van het eerste bekende gouden damespolshorloges uit 1856 tot modellen van net na het jaar 2000.

Arjan Barnard
Arjan Barnard studeerde voor uurwerkmaker aan de Vakschool in Schoonhoven, behaalde daar tevens het juweliersdiploma en is sinds 1983 werkzaam in het juweliersbedrijf dat zijn ouders startten. Arjan ontwikkelde een grote belangstelling voor het industrieel erfgoed in het algemeen en voor fabrieksschoorstenen in het bijzonder. Zijn eerste boek was dan ook Fabrieksschoorstenen in Nederland (verschenen in 2017). Arjans tweede boek, 100 jaartallen en hun hun horloges (2019) verscheen ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de opleiding uurwerkmaken aan Zadkine Vakschool Schoonhoven. Arjan was van februari 2014 tot november 2019 parttime docent uurwerkmaken aan de Vakschool.

Bestellen
Het boek Meer dan 100 Gouden dameshorloges telt 271 pagina’s en is rijk geïllustreerd met vele foto’s. Prijs: € 32,50 (excl. € 4,50 verzendkosten). Bestellen kan door een e-mail met uw naam- en adresgegevens te sturen naar Arjan Barnard: barnard@kpnmail.nl.